11 Mart 2007 Pazar

Türlerin yokoluşu



Karada yaşam başladıktan sonra gezegenimiz canlı türlerinin 2 büyük yokoluşuna tanıklık etmiş. Biri 250 milyon yıl önce neredeyse tüm canlı türlerinin yokolduğu Permiyen Büyük Yokoluşu, diğeri ise 65 milyon yıl önce büyük sürüngenlerin yokolduğu Kretase Yokoluşu.

Bilim insanları 65 milyon yıl önce yaşanan ve dinazorların dünya üzerindeki 200 milyon yıllık hakimiyetlerine son veren yokoluşa, Meksika Yucatán yarım adasına çarparak Chicxulub denen krateri açan göktaşının tetiklediği olayların sebep olduğu konusunda hemen hemen hemfikirler. Yokoluşun çok kısa bir sürede, 10 bin yılda (Jeoloji için çok kısa bir süre olarak tanımlanıyor) gerçekleştiği biliniyor.




Ancak 250 milyon yıl önce yaşanan Büyük Yokoluşun sebebi konusunda rivayet muhtelif. Yine meteor çarpması olduğunu düşünenler var, ancak şimdiye dek o kadar büyük bir krater bulan olmamış ve o dönemki kaya katmanlarında diğerinde olduğu gibi çarpışmanın yarattığı etkiler gözlenemiyor. Büyük yokoluş 80 bin yıl sürmüş, ilk 40 bin yılda karada yaşayan hayvan ve bitki türlerinin bir kısmı yokolmuş daha sonra hızlı bir şekilde denizdeki tüm yaşam sona ermiş sonraki 40 bin yılda ise karada nerdeyse tüm türler yokolmuş.

Bilim insanları Büyük Yokoluşun ilk 40 bin yılı sonunda kaya katmanlarında Carbon 12 miktarının arttığını gözlemlemiş durumdalar. Buradan yola çıkılarak oluşturulan son teori şöyle: Sibiryadaki volkanların faaliyeti sonrasında yeryüzünün ortalama sıcaklığı 5 C derece kadar artıyor, suyun ısınması okyanusun altındaki buz haldeki metanı buharlaştırıyor ve Carbon 12 atmosfere salınıyor. Bu denizdeki yaşamı yok ettiği gibi, Carbon 12'nin sebep olduğu sera etkisi ortalama sıcaklığın artı 5 C derece daha artmasına neden oluyor. Toplamdaki 10 C derecelik ısı artışı ise yeryüzünü cehenneme çevirmeye yetiyor, karalar çölleşiyor.

Büyük yokoluşta türlerin %95'i yok olurken bu küresel felaketi atlatan ve felaket sayesinde 545 milyon yıllık yaşam macerasının 200 milyon yılında dünyanın başına eşkıya kesilen soğukkanlı dinazorlar bir sonraki küresel felakette yokoluyorlar.




Gelelim bizi ilgilendiren kısma, dinazorlardan başka büyük yokoluşu bir tür daha atlatmıştır: Lystrosaurus. İnek büyüklüğünde su aygırına benzeyen, yarı sürüngen yarı memeli bir hayvan olan Lystrosaurus, bugünkü memelilerin (dahi insanların) atasıdır.




Gün olur devran döner dinazorlar ortadan kalkınca sıcak kanlı memeliler dünyanın kontrolünü ele geçirir.


Embedded ahkam :
Acaba maymundan geldiğimizi kabul etmeyenler, inek/su aygırı karışımı birşeyden geldiğimizi duyunca maymun olayına daha bi sıcak bakarlar mı? Espri bir yana evrim karşıtları geçiş aşaması türlere ait fosillerin bulunamadığını vurgulamayı pek severlerdi, ta ki 2004'te tiktaalik bulunana kadar. 375 milyon yıl önce sudan karaya geçişin kanıtı, ben susayım o konuşsun:


5 yorum:

  1. Merhaba Serdar bey,

    Blogunuzu yeni buldum. Oldukça ilgi çekici yazılar var. Şöyle bir göz atarken bu yazının konusuyla alakalı bir video vereyim dedim. PBS'teki NOVA scienceNOW programında Permiyen Toplu Yokoluşunu (Permian Mass Extinction) konu alan bir program var. Bu yazının üzerine iyi gideceğini düşündüm. İlgilenenlerin verdiğim linkten programın videosunu izlemesini öneririm.

    YanıtlaSil
  2. Katkı için teşekkürler (Da Vinci B ey)

    YanıtlaSil
  3. Bu araştırmalar şüphesiz Türk Uygarlığına katkıda bulunmaktadır. Teşekkürler, başarılar..
    UMUT

    YanıtlaSil
  4. merhaba.bekleyemem artık.dünyamız tehlike altında.yok oluyor.harekete geç türk halkı

    AYAKLAN HADİ.......

    YanıtlaSil

Banner from George Steinmetz

(*) Yavaş yürüyorum bela bana yetişiyor, hızlı yürüyorum ben belaya yetişiyorum.